Er zijn inmiddels behoorlijk wat verschillende modellen van ChatGPT beschikbaar. Van GPT-4 tot 4o, en van o3 tot o4-mini-high. Ik krijg regelmatig vragen over welk model mensen moeten gebruiken. Soms een lastige vraag, want dit hangt echt af van wat je er mee wilt bereiken. Voor het schrijven van code gebruik je een ander model dan voor langere gesprekken waarbij je ChatGPT als een soort therapeut gebruikt. In dit artikel leg ik helder uit wat de verschillen zijn, waarvoor je welk model het beste kunt inzetten en wat je kunt verwachten qua snelheid, kwaliteit en gebruik.
Wat is een ChatGPT-model precies?
Een model is de slimme motor onder de motorkap van ChatGPT. Het bepaalt hoe goed ChatGPT begrijpt wat je zegt, hoe het antwoordt en hoe natuurlijk het klinkt. Nieuwere modellen kunnen meer, zijn sneller of begrijpen context beter. Oudere modellen zijn soms sneller beschikbaar of lichter qua rekenkracht.
Een voorbeeld
Stel je vraagt: “Schrijf een kort berichtje voor mijn collega die ziek is, een beetje grappig maar ook meelevend.”
Een ouder model zoals GPT-3.5 geeft dan misschien iets als:
“Beterschap! Hopelijk ben je snel weer beter.”
Maar een nieuwer model zoals GPT-4o snapt de toon beter en schrijft bijvoorbeeld:
“We missen je gezeur al hoor. Word snel beter, anders moet ik écht in mijn eentje die collega aan gaan spreken 😉.”
Je ziet dat het nieuwere model niet alleen de opdracht uitvoert, maar ook beter aanvoelt wat je bedoelt met “grappig maar meelevend”.
Goed om te weten: Je hoeft zeker niet álles te weten over de techniek achter ChatGPT om het te kunnen gebruiken, maar het is handig om te weten welk model je gebruikt en wat dat betekent voor de antwoorden die je krijgt.
GPT-4o: het nieuwste model (mei 2024)
GPT-4o staat voor “omni” en is de opvolger van GPT-4-turbo. Dit model is sinds mei 2024 beschikbaar voor ChatGPT Plus-gebruikers.
Wat is er bijzonder aan 4o?
- Sneller dan GPT-4-turbo
- Beter in spraak, beeld en emotieherkenning (ook al zie je daar, naar mijn mening, nog niet alles van terug in de huidige versie)
- Kan langere gesprekken beter onthouden
- Klinkt natuurlijker in de stemchat
- Reageert sneller én goedkoper voor OpenAI (en dus ook voor ontwikkelaars)
Voor wie is 4o geschikt?
Voor bijna iedereen. Dit is het standaardmodel voor ChatGPT Plus-gebruikers. Je krijgt betere antwoorden bij complexe vragen, meer nuance in gesprekken, en snellere reacties. Wil je AI inzetten voor werk, studie, content maken of brainstormen? Dan is dit het model dat je wilt gebruiken. Twijfel je welk model geschikt is? Start dan gewoon bij dit model!
GPT-4-turbo (oudere versie van GPT-4o)
Tot mei 2024 was GPT-4-turbo het standaardmodel. Deze versie is nog steeds krachtig en kan grotere hoeveelheden context aan (tot 128.000 tokens). De overstap naar 4o is logisch, maar sommige toepassingen gebruiken nog steeds GPT-4-turbo.
o3: traag, maar zeker nog wel briljant bij complexe taken
Het o3-model is speciaal bedoeld voor situaties waarin je diepe redeneringen of meervoudige stappen nodig hebt. Denk aan ingewikkelde code beoordelen, juridische analyses of grote datasets analyseren. Dit model is trager, maar denkt veel zorgvuldiger na.
Waar blinkt o3 in uit?
- Complexe logica
- Stapsgewijs redeneren
- Grondige analyses met uitleg tussendoor
Voor wie is o3 geschikt?
Voor gebruikers die kwaliteit boven snelheid stellen. Als je veel werkt met code, geavanceerde modellen of complexe ideeën, dan is o3 een waardevol model als 4o niet de juiste output geeft.
o4-mini en o4-mini-high: klein maar slim
Deze twee modellen zijn afgeleiden van GPT-4o, maar geoptimaliseerd voor snelheid en lichte toepassingen. Ze zijn geschikt voor situaties waar je snel een goed antwoord wilt, zonder dat je wil dat het ai model er lang over na gaat denken.
Wat is het verschil tussen de twee?
- o4-mini: snel, efficiënt, geschikt voor alledaags gebruik.
- o4-mini-high: iets langzamer, maar denkt langer na en is beter in wat meer ingewikkeldere taken.
Voor wie zijn deze modellen handig?
Voor wie met beperkte rekenkracht werkt (bijvoorbeeld op mobiele apps of in embedded systemen). Ook ideaal als je snel veel korte interacties voert, zoals in customer support of AI-agents. Voor normaal gebruik raad ik dit model niet echt meer aan en zou ik gewoon naar 4o overschakelen.
GPT-4.1 en GPT-4.1 mini: minder zichtbaar, maar wel in gebruik
Deze modellen kom je minder vaak tegen in de officiële ChatGPT-omgeving, maar ze draaien op de achtergrond bij andere toepassingen, zoals API-integraties of embedded tools.
- GPT-4.1 is vergelijkbaar met 4-turbo maar iets verfijnder.
- GPT-4.1 mini is lichter, sneller en goedkoper, bedoeld voor schaalbare toepassingen.
GPT-3.5: gratis, snel, maar met beperkingen
Dit is het gratis model dat iedereen kan gebruiken via ChatGPT zonder abonnement. Het is snel, redelijk goed en geschikt voor simpele vragen of brainstorms. Maar zodra gesprekken langer worden of vragen moeilijker, merk je al snel dat GPT-3.5 tekortschiet.
Wanneer is GPT-3.5 nog handig?
Voor korte prompts, simpele tekstbewerking, of als je gewoon iets snel wilt testen. Voor serieuzer werk raad ik altijd een Plus-abonnement aan.
Welk ChatGPT model gebruik je wanneer?
| Gebruikstype | Aanbevolen model |
|---|---|
| Algemene gesprekken | GPT-4o |
| Diepe redenering, code, analyse | o3 |
| Supersnelle interactie | o4-mini |
| Snelle, maar iets diepere AI-taken | o4-mini-high |
| Embedded AI / apps | GPT-4.1 mini |
| Gratis basisgebruik | GPT-3.5 |
Tot slot: hoe weet je welk model je gebruikt?
In ChatGPT kun je linksboven het model kiezen (alleen als je Plus-gebruiker bent). Gebruik je de API? Dan kies je het model met de modelnaam (zoals gpt-4o, gpt-4-turbo, gpt-3.5-turbo, enz.)